W poszukiwaniu śladów nadchodzącej wiosny, chociaż obecnie to bardziej przedwiośnie, znowu wypad na Carską Drogę, bo teraz najłatwiej tam spotkać łosie, które ze względu na pożywienie przebywają w tamtejszych lasach. A po drodze chwila we Wiźnie. Z reguły pozostawała z boku, bo trasa biegnie obok, a nie przez samą miejscowość. Już kiedyś byłam tam oglądać murale, ale ostatnio czytałam, że przybyło ich tam więcej. I to jest główna przyczyna mojej wizyty. Chociaż trzeba coś sobie przypomnieć z historii, aby zrozumieć intencje zawarte w muralach.
Wizna to nieduża miejscowość w województwie podlaskim na trasie 64 między Łomżą a Białymstokiem. Najbardziej znana jest z walk w roku 1939 w czasie II Wojny Światowej, chociaż to również raj dla ornitologów i fotografów ze względu na rozlewiska Narwi. Tam też przebiegał system schronów i umocnień, który ciągnie się od Giełczyna do Maliszewa. Był to strategiczny punkt obrony w kampanii wrześniowej. Miał za zadanie chronić przed sforsowaniem Narwi i Biebrzy z kierunku zachodniego na wschód. W historii Wizna zapisała się heroiczną obroną wojsk polskich dowodzonych przez kapitana Władysława Raginisa w okolicy Góry Strękowej.
I to właśnie historia przyczyniła się do inicjatywy utrwalenia wydarzeń jakie miały miejsce w tej małej miejscowości w wielkoformatowych malowidłach ściennych zwanych muralami. Za tę pracę wzięła się uzdolniona grupa artystów zwana Gdańską Szkołą Muralu i Stowarzyszenia Wizna 1939. Murali jest 7, a niemal każdy z nich ilustruje dramatyczne losy mieszkańców Wizny.
1. Mural kapitana Władyslawa Raginisa. Jedyny mural, który jest widoczny z drogi. Znajduje się na jednym z budynków gospodarskich.(Szosa Białostocka, Wizna)
2. Mural porucznika Stanisława Brykalskiego. Był on zastępcą kapitana Władysława Raginisa podczas wrześniowej obrony w 1939 roku odcinka Wizna. Zginął 9 września 1939 śmiertelnie raniony odłamkiem pocisku. (ul. Czarnieckiego 108, Wizna).
3. Mural – zdjęcie polskich żołnierzy w niemieckiej niewoli. Powstał na podstawie zdjęcia żołnierza niemieckiego po wzięciu polskich żołnierzy do niewoli. Mural znajduje się w miejscu, w którym zrobiono zdjęcie w czasie wojny. (ul. Czarnieckiego 157, Wizna).
4. Mural – żołnierze Armii Krajowej z Wizny. Mural przedstawia sylwetkę żołnierza polskiego podziemia niepodległościowego działającego we Wiźnie odchodzącego w kierunku bagien biebrzańskich, w celu dołączenia do swojego oddziału, znajdującego się gdzieś na bagnach. Moje pierwsze wrażenie z widoku tego muralu było nieco dziwne, ale poszukałam bardziej szczegółowych wyjaśnień w internecie i przesłanie malowidła stało się bardzo jasne. (Czarnieckiego 159, Wizna)
5. Mural Monte Cassino. Mural jest poświęcony trzydziestoosobowej grupie żołnierzy z Wizny walczących w bitwie zakończonej pod Monte Cassino. Są to szkice twarzy żołnierzy, a w tle czerwone maki. (ul. Czarnieckiego 111, Wizna)
6. Mural – Droga do raju. Malowidło przedstawia wywóz mieszkańców Wizny na tereny ZSRR w latach 1940-1941. Jedną z deportowanych była 3-letnia Marianna Dobrońska, która została uwieczniona na muralu namalowanym w miejscu gdzie stał jej dom rodzinny. Tytuł muralu to termin wymyślony przez Aleksandra Gawrychowskiego, jednego z mieszkańców Wizny deportowanych do Kazachstanu. (Cmentarz 5, Wizna)
7. Mural Krzyż w zadymce i Żurawie. Jedyny mural, który odbiega od tematyki wojennej, a nawiązuje do tutejszego krajobrazu. Jest to odniesienie do obrazów Józefa Chełmońskiego Krzyż w zadymce i Żurawie. Jedno i drugie w tutejszym krajobrazie jest wszechobecne. (Pawła z Wizny 2, Wizna – w okolicy kościoła).
Na skraju miasta 